Roken, Vapen en de Huid.
Roken, Vapen en de Huid: Wat gebeurt er met je huid als je rookt of vapet?
Roken is al decennialang een bekende oorzaak van gezondheidsproblemen, maar de invloed van roken op de huid krijgt vaak minder aandacht. En met de opkomst van elektronische sigaretten (e-sigaretten of vapen) is het belangrijker dan ooit om te begrijpen hoe zowel traditionele als moderne rookgewoonten je huid kunnen aantasten. Roken en vapen kunnen schadelijke effecten hebben op de huid, zoals vroegtijdige veroudering, vertraagde wondgenezing en een verhoogd risico op huidaandoeningen. Om dit beter te begrijpen, zijn we dieper in de wetenschappelijke literatuur gedoken.
De effecten van roken op de huid
Roken veroorzaakt schade op verschillende niveaus in de huid. Sigarettenrook breekt collageen en elastine af, de eiwitten die verantwoordelijk zijn voor de stevigheid en elasticiteit van de huid. Dit leidt tot vroegtijdige veroudering en rimpelvorming. Vrije radicalen, die worden geproduceerd door de verbranding van tabak, veroorzaken oxidatieve stress, wat betekent dat ze gezonde cellen in de huid beschadigen en hun herstelvermogen verminderen. De huid wordt daardoor kwetsbaarder, dunner en vertoont sneller tekenen van veroudering zoals rimpels, verslapping en een grauwe teint.1
Vapen: Een "veilig" alternatief?
E-sigaretten, vaak gepromoot als een veiliger alternatief voor traditionele sigaretten, blijken volgens onderzoek vergelijkbare schadelijke effecten op de huid te hebben. Maar ook vapen kan leiden tot huidproblemen.2 Hoewel e-sigaretten geen verbranding van tabak veroorzaken zoals gewone sigaretten, bevatten ze andere schadelijke chemicaliën die de huid kunnen beschadigen. Bijvoorbeeld, het nicotinegehalte in vapen verstoort de bloedtoevoer naar de huid, wat kan leiden tot een droge, doffe en verouderde huid, net zoals bij traditionele roken.
Slechtere wondgenezing door roken en vapen
Zowel sigaretten als e-sigaretten hebben een negatief effect op de genezing van wonden. Roken vermindert de productie van collageen en vertraagt het de migratie van fibroblasten, de cellen die belangrijk zijn voor het herstel van de huid.2 Dit leidt tot langzamere wondgenezing, een verhoogd risico op infecties en kan zelfs leiden tot weefselnecrose (afsterving van huidweefsel) na operaties. Bovendien kunnen rokers meer littekens ontwikkelen door de slechte wondgenezing.
Allergieën en huidirritaties door roken en vapen
Een ander minder bekend gevolg van roken is de ontwikkeling van contactallergieën. Sigarettenrook bevat allergenen zoals formaldehyde, menthol en zelfs cacao, die allergische reacties zoals handdermatitis kunnen veroorzaken.2 Dit type huidontsteking komt vooral veel voor bij rokers die met hun handen sigaretten aanraken. E-sigaretten kunnen op hun beurt ook contactallergieën veroorzaken, vooral door metalen zoals nikkel die vaak in de apparaten worden gebruikt. Zo is er ook een casus beschreven waarbij een patiënt met nikkelallergie huiduitslag kreeg door het aanraken van zijn e-sigaret.2
Dermatologische aandoeningen door roken en vapen
Naast huidveroudering en slechte wondgenezing, kan roken ook bijdragen aan de ontwikkeling van huidaandoeningen zoals psoriasis, plaveiselcelcarcinoom (PCC), en palmoplantair pustulosis (PPP). Het risico op PCC, een vorm van huidkanker, neemt toe bij rokers.1 De prevalentie van dergelijke huidaandoeningen onder rokers wijst op de grote impact van tabaksgebruik op de algehele huidgezondheid. Dit geldt ook voor vapers, die te maken kunnen krijgen met ontstekingen en huiduitslag door de chemicaliën in e-liquids.2
stoptober
Elk jaar in oktober staat de maand in het teken van Stoptober, een campagne die rokers aanmoedigt om 28 dagen lang te stoppen met roken.3 Wat begon in 2012 in het Verenigd Koninkrijk, waar Public Health England het initieerde, is inmiddels uitgegroeid tot een jaarlijks terugkerend evenement in meerdere landen, waaronder Nederland. Sinds 2014 doet Nederland enthousiast mee aan deze uitdaging.
Het idee achter Stoptober is simpel maar effectief: als je het lukt om 28 dagen niet te roken, heb je een veel grotere kans om definitief van de sigaretten af te blijven.
Dokter Annemarie de Lind van Wijngaarden, longarts in het HAGA ziekenhuis den Haag, benadrukt dat het nooit te laat is om te stoppen met roken. "Elke sigaret minder is al een winst," stelt zij. Stoppen met roken heeft direct een positief effect op je energie, uithoudingsvermogen, uiterlijk en slaapkwaliteit. Al na 12 weken daalt het risico op een hartaanval en verbetert je longfunctie. Een jaar na het stoppen is het risico op hartziekten gehalveerd, en 10 jaar later is het verhoogde risico op longkanker eveneens gehalveerd.
Daarnaast is het van groot belang om gezamenlijk te werken aan een Rookvrije Generatie, stelt De Lind van Wijngaarden. "We hebben allemaal de verantwoordelijkheid om te zorgen dat jongeren en kinderen niet beginnen met roken, want een verslaving is moeilijk om vanaf te komen." Door zelf te stoppen, geef je een goed voorbeeld en bescherm je kinderen tegen de schadelijke effecten van tabak.
Conclusie
Het is duidelijk dat zowel sigaretten als e-sigaretten schadelijke effecten hebben op de huid. Ze veroorzaken vroegtijdige veroudering, vertragen wondgenezing en verhogen het risico op huidaandoeningen. Hoewel e-sigaretten vaak worden gezien als een veiliger alternatief voor traditionele sigaretten, blijkt uit onderzoek dat ook vapen negatieve gevolgen heeft voor de huidgezondheid. Het beste wat je kunt doen voor je huid – en je algehele gezondheid – is stoppen met roken en vapen.
Bronnen:
1 Ortiz, A., & Grando, S. A. (2012). Smoking and the skin. International Journal of Dermatology, 51(2), 250-262. https://doi.org/10.1111/j.1365-4632.2011.05205.x
2 Mitri, A., Lin, G., Waldman, R. A., & Grant-Kels, J. M. (2021). Effects of tobacco and vaping on the skin. Clinics in Dermatology, 39(5), 785-792. https://doi.org/10.1016/j.clindermatol.2021.05.004
Met dank aan Annemarie de Lind van Wijngaarden, longarts.
Share